วันเด็กปีนี้ เรามาชวนเด็กๆ ลูกหลานของเราปลูกพืชปลุกต้นไม้กั๋นเต๊อะเจ้า
เป็นการบอกกับเด็กว่า ต้นไม้สำคัญกับเราอย่างไร เด็กๆจะได้เรียนรู้ด้วยตนเอง ไม่มากก็น้อย ได้สัมผัส ได้แตะดิน ได้รดน้ำ ได้รู้จักชื่อพืช และได้รู้ว่าประโยชน์ของพืชแต่ละชนิดเป็นอย่างไร เมื่อรวมกันเป็นสวน เป็นผืนป่า จะมีประโยชน์อย่างไร
มีบางหน่วยงาน บางโรงเรียน เตรียมจัดกิจกรรมวันเด็กด้วยการให้เด็กและผู้ปกครองได้ร่วมกันปลูกพืช ปลูกผัก ปลูกสมุนไพร หรือต้นไม้นานาชนิด
แต่หากลูกหลานของท่าน อยากไปเที่ยวห้าง เที่ยวสถานที่ต่างๆ ซึ่งอาจไม่มีกิจกรรมปลูกต้นไม้ ก็ขอเชิญชวนผู้ปกครองและเด็กๆ ปลูกในบริเวณบ้าน หรือในสวน ซึ่งก็มีหลายวิธี เช่น
ปลูกในบ้าน อาจปลุกลงดิน ปลูกในกระถาง เริ่มจากไปหาซื้อกระถางต้นไม้ ซึ่งเดี๋ยวนี้มากมายหลายรูปแบบให้เลือกใช้ ตามความต้องการ และตามลักษณะของพืชที่เราเตรียมจะปลูก เช่น กระถางเล็กรูปนก รูปสัตว์ เหมาะสำหรับไม้ประดับในร่มต้นเล็กๆ กระถางทรงสูง สำหรับต้นไม้ที่มีรากลึก กระถางทรงเตี้ยสำหรับพืชที่รากตื้นๆ
นอกจากรูปทรงของกระถางแล้ว ควรดูวัสดุที่นำมาทำเป็นกระถาง เช่น กระถางดิน กระถางปูน กระถางพลาสติก หรือ เลือกลวดลายของกระถางตามภูมิปัญญาการปั้นของแต่ท้องถิ่นตามชอบ
สำหรับกระถาง ดูความแข็งแรงทนทาน ดูราคาที่เหมาะสม ดูน้ำหนักของกระถาง พิจารณาว่า ถ้าเราต้องใส่ดินปลูกต้นไม้ แล้ว การยกย้ายจะสะดวกไหม หากเป็นกระถางใหญ่ ก็เหมาะสำหรับปลูกต้นไม้ที่ค่อนข้างถาวร แต่กระถางเล็กก็เหมาะสำหรับการปลูกพืชที่เราสามารถยกย้าย หรือจัดแต่งสวนได้ง่าย สำหรับการปลูกกล้วยไม้ หรือไม้ประดับแบบแขวน ก็มีให้เลือกกระถางไม้ หรือวัสดุแบบแขวน ลักษณะโปร่ง
ชนิดของพืชที่จะปลูก ถ้าเป็นพืชที่ปลูกในบ้าน หรือสวนในบ้าน ซึ่งจะมีพืชประเภทต่างๆ ทั้ง พืชล้มลุก พืชพุ่มเตี้ย พืชมีเถา พืชไม้สูง ไม้น้ำ ก็ควรดูว่า ชอบพืชชนิดใด อยากปลูกเพื่ออะไร เช่น ปลูกเป็นพืชผักสวนครัว ซึ่งก็อาจปลูกในแปลง ในกระถาง หรือแนวรั้ว ตามชนิดของพืช ปลูกเพื่อเป็นไม้ประดับ ปลูกเป็นไม้ดอก ปลูกเป็นไม้ผล หรือต้องการร่มเงา
ซึ่งในความเป็นจริงการปลูกต้นไม้ จะให้ประโยชน์หลายอย่าง ในแง่ของผลผลิต เช่น ให้ดอก ให้ผล ให้ร่มเงา ช่วยลดความร้อน ให้เป็นอาหาร ให้กลิ่นหอมเป็นสปาในบ้านได้ด้วย
การซื้อเมล็ดพันธุ์พืช หรือต้นกล้า หากเราไม่มีในบ้าน ก็สามารถเลือกซื้อได้ตามต้องการ และควรหาข้อมูลของพืชที่ซื้อมาจากร้านค้าด้วยว่า ปลูกแบบไหน มีข้อแนะนำอย่างไร ควรดูแลรดน้ำอย่างไร อย่าใจร้อนซื้อต้นไม้ต้นใหญ่ เราซื้อต้นขนาดพอสมควร หรือต้นเล็ก
แต่หากที่บ้านของเรามีต้นอยู่บ้าง เราอาจใช้วิธีตอนกิ่ง หรือแยกปักชำ หรือเก็บเมล็ดพันธุ์ในบ้านมาปลูกต่อ ก็จะทำให้เรียนรู้การพึ่งตนเองมากขึ้น ว่าไม่จำเป็นต้องซื้อทุกอย่าง
ส่วนวัสดุอื่นๆ เช่น ดินปลูก เราอาจซื้อเท่าที่ใช้ ปุ๋ยเคมี อาจไม่จำเป็นต้องซื้อ หากเราตั้งใจว่าพืชผักต้นไม้ในบ้านเรา ต้องปลอดจากสารเคมี
การชวนลูกหลานปลูกต้นไม้ จะให้ประโยชน์ต่อลูกหลานของเราเอง การได้ปลูกได้เห็นต้นไม้ที่ตนเองปลูกมากับมือ เติบโตออกดอกออกผล เป็นส่วนชีวิตที่ให้ความแช่มชื่นภาคภูมิใจ การปลุกต้นไม้เป็นการบำบัดตามธรรมชาติ ทำให้เด็กมีสมาธิ มีความรับผิดชอบ ดูแลเอาใจใส่ต้นไม้ และได้รับพลังจากพืชผักต้นไม้
บทเรียนการปลูกต้นไม้ของเด็กจะช่วยเติมความรักสิ่งแวดล้อม เติมประสบการณ์ของเด็ก เพียงแต่ผู้ใหญ่ พ่อแม่ ควรเป็นแบบอย่าง และลงมือทำด้วยกัน ก็จะเป็นกิจกรรมวันเด็กที่มีคุณค่าอีกกิจกรรมหนึ่งค่ะ
ขอให้เด็กๆมีความสุขในวันเด็กและรักต้นไม้ รักสิ่งแวดล้อมและช่วยกันดูแลบ้านของเรา ชุมชนของเรานะคะ
สุภฎารัตน์ สุธีพรวิโรจน์
