การร้องเรียนเกี่ยวกับการซื้อทัวร์ท่องเที่ยวมีมากขึ้น ตามความนิยมและความสะดวกสบายในการเดินทางท่องเที่ยว
ที่เอื้ออำนวยให้คนทุกเพศทุกวัยสามารถเดินทางท่องเที่ยวได้ง่าย ทั้งการเดินทางท่องเที่ยวด้วยตนเอง การรวมกลุ่มกันเอง และการซื้อทัวร์ โดยในกรณีนี้จะเกี่ยวกับกับ พรบ.ธุรกิจนำเที่ยวและมัคคุเทศก์ พ.ศ. ๒๕๕๑ ซึ่งเป็นกฎหมายที่เราควรทราบรายละเอียดเพื่อความเข้าใจ ก่อนที่จะทำการซื้อบริการท่องเที่ยวต่างๆ
ก่อนอื่น เรามาดูสาระสำคัญที่มีการกำหนดไว้ในกฎหมาย คือ “ธุรกิจนำเที่ยว” หมายความว่า ธุรกิจเกี่ยวกับการนำนักท่องเที่ยวเดินทางไปท่องเที่ยวหรือเดินทางไปเพื่อวัตถุประสงค์อื่น โดยจัดให้มีบริการหรือการอำนวยความสะดวกอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่าง อันได้แก่ สถานที่พัก อาหาร มัคคุเทศก์ หรือบริการอื่นใดตามที่กำหนดในกฎกระทรวง
“นักท่องเที่ยว” หมายความว่า ผู้เดินทางจากที่หนึ่งไปยังอีกที่หนึ่งเพื่อประโยชน์ในการพักผ่อนหย่อนใจ การศึกษาหาความรู้ การบันเทิง หรือการอื่นใด
“มัคคุเทศก์” หมายความว่า ผู้ให้บริการเป็นปกติธุระในการนำนักท่องเที่ยวไปยังสถานที่ต่าง ๆ โดยให้บริการเกี่ยวกับคำแนะนำและความรู้ด้านต่าง ๆ แก่นักท่องเที่ยว
“ผู้นำเที่ยว” หมายความว่า ผู้รับผิดชอบในการดูแลและอำนวยความสะดวกแก่นักท่องเที่ยวในการเดินทางไปท่องเที่ยวในต่างประเทศ
“ค่าบริการ” หมายความว่า ค่าจ้างและค่าใช้จ่ายต่าง ๆ ที่นักท่องเที่ยวจ่ายให้แก่ผู้ประกอบธุรกิจนำเที่ยว สำหรับการจัด การให้บริการ หรือการอำนวยความสะดวกเกี่ยวกับการเดินทางสถานที่พัก อาหาร หรือการอื่นใด
สาระของกฎหมาย ที่มักเป็นประเด็นของการถูกหลอก ให้ซื้อทัวร์ หรือซื้อทัวร์แล้วไม่เป็นไปตามการโฆษณา มีสาระที่น่าสนใจ เช่น
มาตรา ๒๖ ได้กล่าวว่า การโฆษณาหรือชี้ชวนเกี่ยวกับรายการนำเที่ยว ให้ผู้ประกอบธุรกิจนำเที่ยวจัดทำเป็นเอกสารซึ่งอย่างน้อยต้องมีรายละเอียด คือ (๑) ชื่อผู้ประกอบธุรกิจนำเที่ยว และสถานที่และเลขที่ใบอนุญาตประกอบธุรกิจนำเที่ยว(๒) ระยะเวลาที่ใช้ในการนำเที่ยว (๓) ค่าบริการและวิธีการชำระค่าบริการ(๔) ลักษณะและประเภทของยานพาหนะที่ใช้ในการเดินทาง(๕) จุดหมายปลายทางและที่แวะพัก รวมทั้งสถานที่สำคัญในการนำเที่ยว(๖) ลักษณะและประเภทของที่พัก และจำนวนครั้งของอาหารที่จัดให้(๗) จำนวนมัคคุเทศก์หรือผู้นำเที่ยวในกรณีที่จัดให้มีมัคคุเทศก์หรือผู้นำเที่ยว(๘) จำนวนขั้นต่ำของนักท่องเที่ยวสำหรับการนำเที่ยว ในกรณีมีเงื่อนไขว่าต้องมีนักท่องเที่ยวไม่น้อยกว่าจำนวนที่กำหนด
มาตรา ๒๗ การเปลี่ยนแปลงรายการนำเที่ยวให้ผิดไปจากที่ได้โฆษณาหรือชี้ชวนไว้ตามมาตรา ๒๖ ผู้ประกอบธุรกิจนำเที่ยวต้องแจ้งให้นักท่องเที่ยวทราบก่อนรับชำระเงินค่าบริการ การเปลี่ยนแปลงรายการนำเที่ยวภายหลังที่นักท่องเที่ยวชำระเงินค่าบริการแล้วหากนักท่องเที่ยวไม่ประสงค์จะเดินทาง ผู้ประกอบธุรกิจนำเที่ยวต้องคืนเงินที่รับชำระแล้วให้แก่นักท่องเที่ยวโดยไม่ชักช้า และจะหักค่าใช้จ่ายใด ๆ ไม่ได้
มาตรา ๒๘ ในกรณีที่นักท่องเที่ยวชำระเงินค่าบริการแล้วไม่ว่าทั้งหมดหรือบางส่วนถ้ามีเหตุที่ทำให้นักท่องเที่ยวไม่สามารถเดินทางได้เฉพาะตัว หรือมีเหตุให้ต้องยกเลิกการนำเที่ยวตามที่ได้โฆษณาไว้ ทั้งนี้ โดยมิใช่ความผิดของผู้ประกอบธุรกิจนำเที่ยว ให้ผู้ประกอบธุรกิจนำเที่ยวจ่ายเงินคืนให้แก่นักท่องเที่ยวไม่น้อยกว่าอัตราตามหลักเกณฑ์ที่คณะกรรมการประกาศกำหนด
มาตรา ๒๙ ในระหว่างการนำเที่ยว ผู้ประกอบธุรกิจนำเที่ยวจะเปลี่ยนแปลงรายการนำเที่ยวไม่ได้ เว้นแต่จะได้รับความยินยอมจากนักท่องเที่ยวหรือเป็นเหตุสุดวิสัย
ในกรณีที่ผู้ประกอบธุรกิจนำเที่ยวหรือมัคคุเทศก์ชี้ชวนให้นักท่องเที่ยวไปในสถานที่หรือทำกิจกรรมใดนอกเหนือจากที่ระบุไว้ในเอกสารโฆษณาหรือชี้ชวน ผู้ประกอบธุรกิจนำเที่ยวหรือมัคคุเทศก์ต้องแจ้งค่าบริการของตนและค่าบริการที่ต้องจ่ายเนื่องจากการเข้าไปในสถานที่หรือทำกิจกรรมนั้นให้นักท่องเที่ยวทราบล่วงหน้า และจะเรียกเก็บค่าบริการเกินที่แจ้งไว้มิได้
จะเห็นว่า สาระของกฎหมาย มีกำหนดไว้ค่อนข้างละเอียด แต่อย่างไรก็ตามในปัจจุบัน รูปแบบการขายทัวร์ท่องเที่ยว มีการขายในระบบออนไลน์เป็นส่วนใหญ่ มีการโอนเงิน มีการตกลงกันเอง โดยที่เราไม่ทันระวัง ดังนั้น เราควรรู้กฎหมายและรู้เท่าทันการขายบริการทัวร์ท่องเที่ยว อย่างเห็นแก่ทัวร์ราคาถูก ทัวร์ด่วน ทัวร์เร็ว ต้องศึกษาให้รอบคอบก่อนตัดสินใจซื้อทัวร์ท่องเที่ยว
นอกจากเรื่องกฎหมายเกี่ยวกับท่องเที่ยวแล้ว ยังเกี่ยวกับกฎหมายคุ้มครองผู้บริโภค เนื่องจากมีการโฆษณา มีการบริการ ดังนั้น ผู้บริโภค สามารถใช้สิทธิเพื่อการคุ้มครองตนเอง ขณะเดียวกัน ถ้าพบปัญหาก็ควรร้องเรียน
เที่ยวแต่ครั้ง หวังว่าจะได้ความสุข สนุกสนาน พบประสบการณ์ใหม่ๆ เป็นการเปิดโลก เปิดมุมมอง ดังนั้น วางแผนให้ดี เราก็จะได้เที่ยวแบบมีความสุข ตามสไตล์ของเราเอง ที่อาจเป็นใช้บริการทัวร์ หรือเที่ยวกันเอง ท่องเที่ยวท่องโลกไป ค้นหาไป
อ้างอิง http://library2.parliament.go.th/giventake/content_law/law060251-1.pdf
© สุภฎารัตน์
