เรื่องเกิดขึ้นในพื้นที่หลายอำเภอในเชียงใหม่
มีการฉีดยาเถื่อน ดังนั้น เราควรมีการเตือนภัยและเฝ้าระวังปัญหาที่เกิดขึ้น เรื่องมีอยู่ว่า มีคนกลุ่มหนึ่ง ใช้รูปแบบการ
ชักชวนแบบบอกต่อกันในชุมชน “ชวนไปฉีดยา” โดยอ้างว่า รักษาโรคปวดหลัง อาการปวดต่างๆ และหายจากโรคอย่างนั้นอย่างนี้ เข็มละหลายร้อยถึงพันกว่าบาท
วิธีการที่ใช้คือ มีคนในหมู่บ้าน มาทำการชักชวน และรวมตัวกัน ไปฉีดยาที่หมู่บ้านหนึ่ง โดยห้ามมีการเปิดเผย การเดินทางไปฉีดยา จะมีคนเอารถกระบะมารับไปเป็นกลุ่มๆ
พอกลับมา ถ้ามีอาการดีขึ้น และมีการบอกต่อกับคนอื่นๆต่อๆกันไป ก็จะได้ค่าหัวคิวต่อคน แต่ถ้าไม่หายก็ห้ามบอกต่อ อย่างนี้ก็มีด้วย และที่น่าห่วงคือ อย่างนี้ก็มีคนเชื่อชักชวนกันไป “ฉีดยาเถื่อน” และอาจเป็น “ยาอันตราย ในกลุ่มสเตียรอยด์”
การฉีดยาเถื่อนแบบนี้ ผิดกฎหมาย ด้วยประการทั้งปวง แต่ทำไม จึงมีคนหลงเชื่อ น่าประหลาดใจมาก ถามไปถามมาได้ความว่า คนที่มาชวน มักเป็นคนในหมู่บ้าน และมีการสืบข้อมูลมาบ้างแล้วว่า คนไหนป่วย การเข้ามาคุยแบบห่วงใยหวังดี กับคนป่วย ก็เป็นหลักจิตวิทยา ที่ทำให้คนป่วยอาจหลงเชื่อได้ง่าย เมื่อเจ็บป่วย ใครก็อยากหาย อยากหายเร็วๆ อยากหายจากทุกข์ทรมาน โอกาสที่จะเชื่อ จึงค่อนข้างมีสูงมาก
ดังนั้นคนกลุ่มนี้ ก็ใช้หลักแบบนี้ มาทำการชักชวนแบบบอกต่อๆกันไป ขอเชื่อก็ขอให้หายก่อนเถอะ ในใจต้องการหายไว้ก่อน อย่างนี้นับว่าอันตรายเป็นอย่างยิ่ง เนื่องจาก เราไม่ทราบว่า ยาที่ฉีดเป็นยากลุ่มใด คนที่ฉีดไม่ใช่แพทย์แน่ๆ ผลเสียต่อเนื่องจะเป็นอย่างไร ยิ่งถ้าเป็นกลุ่มยาสเตียรอยด์ ยิ่งอันตรายอยู่ในร่างกายเราต่อเนื่องยาวนาน
อีกกรณีหนึ่ง คือ การเข้าหากลุ่มผู้ป่วยมะเร็งและเสนอขายผลิตภัณฑ์เสริมอาหาร โดยโฆษณากล่าวอ้างถึงการรักษาโรคมะเร็ง
วิธีการคือ มีคนในหมู่บ้าน ทำการบอกต่อ โดยมีการสืบข้อมูลก่อนว่า ใครป่วยเป็นมะเร็ง แล้วจะมีคนเข้ามาหาที่บ้านคนป่วย มาชวนพูดคุย และแนะนำสินค้า
ลักษณะนี้ทำกันเป็นระบบแบบบอกต่อในชุมชน คนหาข้อมูลไม่ทราบเป็นใคร คนมาขายบางรายไม่ใช่คนในหมู่บ้าน จู่ๆก็มุ่งตรงมายังบ้านผู้ป่วยมะเร็ง ราวกับรู้อยู่แล้วว่าบ้านไหน ใครป่วย
สินค้าที่นำมาเสนอขายในกลุ่มผู้ป่วยมะเร็ง มักเป็นผลิตภัณฑ์เสริมอาหารและกล่าวอ้างอวดว่า รักษาหรือช่วยบรรเทาอาการยับยั้งมะเร็ง
คนป่วยมะเร็ง แต่ละชนิด แต่ละคนไม่เหมือนกัน การรักษาในโรงพยาบาลเป็นไปด้วยความละเอียดรอบคอบ เต็มศักยภาพของแพทย์และระบบการรักษา ส่วนคนป่วยก็มีความสำคัญในการบรรเทาอาการ การปรับพฤติกรรมการกินการอยู่ตามคำแนะนำของแพทย์ หรือหากมีทางเลือกอื่น ก็ต้องศึกษาอย่างละเอียด พร้อมๆกับการแจ้งให้แพทย์ประจำทราบ
ดังนั้นการมีมาขายสินค้ากับผู้ป่วยมะเร็งถึงบ้าน จึงอาจเสี่ยงต่อการรับประทานผลิตภัณฑ์ที่อาจส่งผลต่อการรักษา
ไม่ว่า กรณีชวนไปฉีดยา หรือ ขายสินค้ากับผู้ป่วยมะเร็ง เราต้องเตือนภัย และเฝ้าระวังติดตาม หากพบเห็นการขายการชักชวนแบบบอกต่อสู่หนทางอันตรายแบบนี้ ขอให้แจ้ง สำนักงานสาธารณสุขทุกจังหวัด เพื่อดำเนินการตามกฎหมาย
ส่วนผู้ป่วย ผู้บริโภค ก็ต้องช่วยกันเตือนภัย อย่าหลงเชื่อ อันตรายมากกว่าที่คิด
สุภฎารัตน์ สุธีพรวิโรจน์
หมายเหตุ ลงพิมพ์ในหนังสือพิมพ์ไทยนิวส์ ฉบับวันอังคารที่ ..4 มิย56….คอลัมน์คุ้มครองผู้บริโภค หน้า 7