เงิน 10 บาทซื้อผักได้หลายชนิด เป็นกลุ่มผักพื้นบ้าน จะมีขายเป็นมัด เป็นกำ หรือเป็นกอง ราคา 5-10 บาท
เช่น มะเขือ ผักเซียงดา ผักชะอม พริก ผักปลัง ตำลึง ผักฟักข้าว ผักแกงแค เป็นต้น ผักเกษตรอินทรีย์ ไม่เน่าไม่เสียง่าย กินได้เกือบทั้งหมด แทบไม่ได้ทิ้งส่วนใด 10 บาทจึงคุ้มค่า ทั้งราคาและคุณภาพ
แต่ก็จะมีผักบางชนิด ราคาจะแตกต่างไปจากนี้ ขึ้นอยู่กับชนิด ฤดูกาล และตลาด
ไปแอ่วกาดเกษตรอินทรีย์ ถนนเลียบคลองชลประทาน เป็นการท้าทายตนเองเหมือนกัน ว่าจะยึดติดกับการซื้อผักชนิดใด เพราะ การปลูกผักพื้นบ้าน ของแต่ครอบครัวที่นำมาขาย วันนี้ อาจมีขาย อีกวันอาจไม่มี วันนี้มีผักสลัด อีกวัน อ้าว..มีผักกาด
รูปแบบการซื้ออาหารซื้อผัก จึงอาจแตกต่างไปจากตลาดที่เราคุ้นเคย เพราะการเกษตรอินทรีย์ไม่ได้ปลูกพืชชนิดเดียว จำนวนมากๆ แต่เป็นการปลูกของกลุ่มเกษตรกร ภายใต้มาตรฐานเกษตรอินทรีย์ที่มีรากฐานมาจากความตระหนักถึงสุขภาพ,สิ่งแวดล้อม, วิถีชีวิต ทั้งของผู้ปลูกและผู้บริโภค
กาดเกษตรอินทรีย์ จึงอาจตอบโจทย์ เรื่องความสมดุล และความหลากหลายของพืชผัก เพราะส่วนหนึ่งของปัญหาสุขภาพ นอกจากเรื่องของความปลอดภัยจากอาหารและสินค้าแล้ว ความซ้ำซาก วนเวียนกับผักหรืออาหารไม่กี่ชนิด ก็ก่อให้เกิดความเสี่ยงต่อสุขภาพ
การตลาดที่ตรงไปตรงมา และมีความจริงใจ จึงน่าจะเป็นทางเลือกของคนในเมือง ที่ไม่เวลา ไม่มีที่ปลูก ปลูกไม่เป็น ปลูกได้ไม่พอ หรืออื่นๆใดๆ ที่ทำให้เราไม่สามารถจัดการด้วยตนเอง เราจึงเติมต่อให้กันและกันระหว่างผู้ปลูกและผู้บริโภค
ส่วนราคา มีผัก 5-10 บาท อาหารสุก 10-40 บาท เช่น ปลาแอ็บ นี่ของเด็ดเลย ปัจจุบันหากินยากแล้ว แต่ที่นี่มีแอ็บกุ้ง แอ็บปลาขาย ,มีน้ำพริกอ่อง,มีขนมจีน,มีแกงผัก บางวันมียำผักจุ๋มป๋าด้วย ส่วน ปลาทอด ก็มีราคาเพิ่มขึ้น ตามขนาด ใครชอบแคบหมู ไส้อั่ว ก็มีขาย เป็นแคบหมูแบบเมืองๆ เป็นไส้อั่วแบบเมืองๆ
ขนม ก็เป็นกลุ่มขนมพื้นบ้าน มีข้าวต้มกะทิ ข้าวหนมจ๊อก สินค้าแปรรูปอื่นๆ ก็มีหลายชนิด สำหรับไข่ ก็มีไข่ไก่ ไข่เป็ด บางวันมีเป็นถาด บางวัน มีไม่ถึง 10 ฟอง สำหรับผลไม้ ก็มีบ้างถามฤดูจำนวนไม่มากนักที่มาขาย
แถมบางวันมี เต้าหู้งาปิ้ง มีน้ำเต้าหู้ มีกาแฟสด ฝีมือคนรุ่นใหม่หัวใจเกษตรอินทรีย์ ที่ฝ่ากระแสเป็นชาวสวนกาแฟด้วยตนเอง ขายด้วยตนเอง
ไม่เพียงแต่พี่น้องเกษตรกรคนบ้านเฮามาขายของกิ๋นเมืองเท่านั้น ยังมีข้าวยำปักษ์ใต้สารพัดผัก ตกแต่งอย่างสวยงาม ขายเป็นห่อ ฝีมือคนใต้หัวใจล้านนาที่ปลูกข้าวเอง ปลูกผักเอง มาทำข้าวยำขายด้วยตนเอง ผู้เขียนมักไปแวะเวียนเสมอ ไปทุกครั้ง ยังไม่เคยนับครบเลยว่ามีผักกี่ชนิดที่ผู้ขายบรรจงประดิษฐ์ประดอย ตกแต่งข้าวยำ สีสันสดใส มีให้เลือกหลายแบบ แถมมีข้าวหลายสี ที่หุงด้วยสมุนไพรให้สีสวยน่าซื้อน่ากิน และอร่อยเสียด้วยซี…
ได้ผักแล้ว มีข้าวขายไหม?! แน่นอน มีข้าวนึ่งขาย มีข้าวกล้องสารพัดชนิด เป็นข้าวเกษตรอินทรีย์ ใครหุงไม่เป็น แม่ค้าจะแนะนำให้ ซื้อผักไปแกงอย่างไร ทำแบบไหน ถามไถ่ได้หมด เขาพร้อมจะแนะนำ
บรรยากาศผู้คนในกาดเกษตรอินทรีย์ ไม่ใช่ญาติก็เหมือนญาติ ไม่รู้จักกันก็เหมือนรู้จักกัน ถามไถ่ต่อรองท่านจะไม่เห็นท่าทางกะฟักกะเฟียด ไม่ได้ยินถ้อยคำที่แสดงความไม่พอใจ แน่นอน ย่อมส่งต่อให้มื้ออาหารของท่านอร่อยไปด้วย อย่างน้อย เราก็แน่ใจใสคุณภาพและคุณค่าของพืชผักอาหาร
มีโอกาสเชิญแวะเวียนไปข่วงเกษตรอินทรีย์ ถนนเลียบคลองชลประทาน ต.สุเทพ เชียงใหม่ ท่านแวะได้ทุกบ่ายวันอังคารและวันพฤหัส หากไปรับลูกหลานกลับจากโรงเรียน ผ่านมา ก็ชวนลูกหลานมาแวะตลาดได้ ไม่ซื้อ ก็เดินดูก่อน สำรวจก่อนได้ ซื้อนิดซื้อหน่อย ไม่ว่ากัน ลูกหลานจะได้เรียนรู้ไปด้วย
ล่าสุด ดร.ชมชวน บุญระหงษ์ บอกว่า จะมีตัวช่วยอีกรูปแบบหนึ่ง สำหรับท่านที่ทำอาหารไม่เป็น หรือไม่สะดวกทำเอง ก็จะมีบริการทำอาหารให้ ท่านซื้อผักเดี๋ยวนั้น อยากได้เมนูแบบไหน ก็มีแม่ครัวพ่อครัวมาตั้งร้านบริการทำอาหารให้ คิดค่าบริการเป็นธรรม กันเอง และว่ากันว่า “ลำ-อร่อย”และส่วนหนึ่งของข่วงเกษตรอินทรีย์ก็จะมีนิทรรศการให้ความรู้ เป็นการเสริมการเรียนรู้ร่วมกัน ซึ่ง ผู้เขียนก็ได้อาสาไปแล้ว ว่าจะจัดนิทรรศการด้านการคุ้มครองผู้บริโภคด้วย
วันใดที่ท่านแวะมากาดเกษตรอินทรย์ ลองเดาดูว่า ท่านจะได้ผักอะไร ได้อาหารอะไรบ้าง เพราะที่นี่คือความหลากหลายและสมดุล แวะเวียนกันไปมา เราก็อาจเหมือนสร้างครอบครัวใหญ่ร่วมกัน
สุภฎารัตน์ สุธีพรวิโรจน์
หมายเหตุ ลงพิมพ์ในหนังสือพิมพ์ไทยนิวส์ ฉบับวันอังคารที่ .21 สิงหาคา.คอลัมน์คุ้มครองผู้บริโภค หน้า 7