บ่ะฝาง,บ่ะผาง คือ มะปราง ให้สีสดจัดจ้านของผลไม้ข้าวของเครื่องทำบุญ เครื่องดำหัวปี๋ใหม่
เราจึงพบเห็นมะปรางในช่วงปี๋ใหม่ เพื่อตระเตรียมดาครัวปี๋ใหม่
บ่ะฝาง หรือบ่ะผาง เสียงสั้นยาว ผ หรือ ฝ ขึ้นอยู่ภาษาถิ่น แต่ไม่ว่าอย่างไร ถ้าถึงปี๋ใหม่ต้องมีในขันครัวตาน ขันเครื่องดำหัว
บ่ะผางก๋ำปอ หมายถึง หวานเปรี้ยวกำลังพอดี
บ่ะผางส้ม หมายถึง รสเปรี้ยว ถ้าต้นไหนเป็นมะปรางเปรี้ยวจะนิยมเอามากินกับน้ำพริก หรือเอามาดอง
บ่ะผางหวาน แน่นอนย่อมต้องหวาน และอร่อย ซึ่งจะพันธุ์ดั้งเดิม เนื้อน้อย เมล็ดใหญ่ และก็มีพันธุ์อื่นๆ มีรสหวานฉ่ำ มีเนื้อมาก เมล็ดเล็ก
บางครั้ง เราา๊จะเจอแฝด กินได้เหมือนกัน แต่พบเห็นก็ดูสนุกๆ
สุภฎารัตน์